Θεραπεία αποφρακτικής άπνοιας με υπερήχους
Αρχική » Αρθρογραφία » Θεραπεία αποφρακτικής άπνοιας με υπερήχους
Οποιαδήποτε διακοπή της αναπνοής στη διάρκεια του ύπνου που διαρκεί πάνω από 10 δευτερόλεπτα θεωρείται παθολογική υπνική άπνοια. Όταν έχουμε πάνω από 10 επεισόδια άπνοιας σε μία ώρα ύπνου , τότε μιλάμε για Σύνδρομο Υπνικής άπνοιας. Σύμφωνα με στατιστικές, 2 έως 4% του πληθυσμού υποφέρει από υπνική άπνοια.
Υπάρχουν 3 είδη άπνοιας:
1.Η κεντρική: οφείλεται σε βλάβη του Κεντρικού Νευρικού Συστήματος .
2.Η αποφρακτική (O.S.A) που οφείλεται σε απόφραξη της ανώτερης αναπνευστικής οδού .
3.Η μικτή: συνδυάζει την κεντρική και την αποφρακτική άπνοια .
Το σύνδρομο αποφρακτικής υπνικής άπνοιας (Obstructive Sleep Apnea) οφείλεται στην απόφραξη του ανώτερου αεραγωγού εξαιτίας της σύμπτωσης των τοιχωμάτων της μαλθακής υπερώας και του φάρυγγα κατά τη διάρκεια του ύπνου. Φυσιολογικά ο αεραγωγός διατηρείται ανοικτός χάρη στην επενέργεια του μυικού τόνου των μυών της σταφυλής και του φάρυγγα, κατά τη διάρκεια όμως του ύπνου ο μυικός τόνος χαλαρώνει, με συνέπεια τη σύμπτωση των τοιχωμάτων και την απόφραξη του αεραγωγού σε ασθενείς με υπάρχον ανατομικό πρόβλημα. Συνοδεύεται σχεδόν πάντα από έντονο ροχαλητό.
Ποιά τα αίτια αποφρακτικής άπνοιας;
Υπάρχουν 3 είδη άπνοιας:
1.Η κεντρική: οφείλεται σε βλάβη του Κεντρικού Νευρικού Συστήματος .
2.Η αποφρακτική (O.S.A) που οφείλεται σε απόφραξη της ανώτερης αναπνευστικής οδού .
3.Η μικτή: συνδυάζει την κεντρική και την αποφρακτική άπνοια .
Το σύνδρομο αποφρακτικής υπνικής άπνοιας (Obstructive Sleep Apnea) οφείλεται στην απόφραξη του ανώτερου αεραγωγού εξαιτίας της σύμπτωσης των τοιχωμάτων της μαλθακής υπερώας και του φάρυγγα κατά τη διάρκεια του ύπνου. Φυσιολογικά ο αεραγωγός διατηρείται ανοικτός χάρη στην επενέργεια του μυικού τόνου των μυών της σταφυλής και του φάρυγγα, κατά τη διάρκεια όμως του ύπνου ο μυικός τόνος χαλαρώνει, με συνέπεια τη σύμπτωση των τοιχωμάτων και την απόφραξη του αεραγωγού σε ασθενείς με υπάρχον ανατομικό πρόβλημα. Συνοδεύεται σχεδόν πάντα από έντονο ροχαλητό.
Ποιά τα αίτια αποφρακτικής άπνοιας;
Τα συνηθέστερα ανατομικά εμπόδια που είναι υπεύθυνα για τη στένωση του αεραγωγού προδιαθέτοντας στην εμφάνιση του ροχαλητού και της άπνοιας είναι η σκολίωση του ρινικού διαφράγματος , η υπερτροφία των κάτω ρινικών κογχών, οι υπερτροφικές αδενοειδείς εκβλαστήσεις (κρεατάκια), οι υπερμεγέθεις αμυγδαλές και κυρίως η υπερτροφική σταφυλή και οι στενές καμάρες της υπερώας.
Σημαντικοί προδιαθεσικοί παράγοντες είναι η παχυσαρκία, ο κοντός και παχύς λαιμός, το κάπνισμα, η κατανάλωση αλκοόλ πριν τον ύπνο, τα βαρειά γεύματα λίγη ώρα πριν την κατάκλιση, η ύπτια θέση του σώματος στη διάρκεια του ύπνου και η κατανάλωση ηρεμιστικών ,αντικαταθλιπτικών ή υπνωτικών ουσιών.
Τα συμπτώματα του συνδρόμου αποφρακτικής υπνικής άπνοιας περιλαμβάνουν,εκτός από το ροχαλητό, τις συχνές αφυπνίσεις με αίσθημα ασφυξίας, τη νυκτερινή εφίδρωση, την πρωινή κόπωση και υπνηλία, ευερεθιστότητα, κακοδιαθεσία , διαταραχές συγκέντρωσης και προσοχής, πτώση της αποδοτικότητας στην εργασία ή στο σχολείο, γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση , νυκτερινή ενούρηση, μείωση της σεξουαλικής διάθεσης, ελάττωση των επιπέδων οξυγόνου του αίματος, καθώς και σοβαρές καρδιαγγειακές επιπλοκές όπως υπέρταση αρρυθμίες ,ακόμα και αιφνίδιος θάνατος.
Πως γίνεται η διάγνωση των απνοιών;
Τα συμπτώματα του συνδρόμου αποφρακτικής υπνικής άπνοιας περιλαμβάνουν,εκτός από το ροχαλητό, τις συχνές αφυπνίσεις με αίσθημα ασφυξίας, τη νυκτερινή εφίδρωση, την πρωινή κόπωση και υπνηλία, ευερεθιστότητα, κακοδιαθεσία , διαταραχές συγκέντρωσης και προσοχής, πτώση της αποδοτικότητας στην εργασία ή στο σχολείο, γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση , νυκτερινή ενούρηση, μείωση της σεξουαλικής διάθεσης, ελάττωση των επιπέδων οξυγόνου του αίματος, καθώς και σοβαρές καρδιαγγειακές επιπλοκές όπως υπέρταση αρρυθμίες ,ακόμα και αιφνίδιος θάνατος.
Πως γίνεται η διάγνωση των απνοιών;
Πρέπει να υποβληθεί ο ασθενής σε ειδική μελέτη ύπνου που ονομάζεται πολυ-υπνογράφημα και γίνεται σε ειδικά εξοπλισμένα κέντρα. Κατά τη διάρκεια της μελέτης του ύπνου απαιτείται ο ασθενής να παραμείνει σε όλη τη διάρκεια του ύπνου του συνδεδεμένος με ειδικά μηχανήματα που καταμετρούν τον αριθμό και τη διάρκεια των απνοιών που εμφανίζει , τις αλλοιώσεις του ηλεκτροκαρδιογραφήματος, την πτώση του κορεσμού του οξυγόνου του αίματος κ.α .Τα τελευταία χρόνια έχει εξελιχθεί η μελέτη ύπνου στο σπίτι με φορητό μηχάνημα-ψηφιακό κασετόφωνο ,το οποίο καθιστά την εξέταση πιο βολική για τον ασθενή , χωρίς να υστερεί σε αξιοπιστία.
Ποια είναι η θεραπεία για την υπνική άπνοια;
Η θεραπεία της αποφρακτικής υπνικής άπνοιας είναι είτε χειρουργική είτε συντηρητική. Η χειρουργική θεραπεία περιλαμβάνει την εξαίρεση τμημάτων των αμυγδαλών , της μαλθακής υπερώας και της σταφυλής (Σταφυλο-υπερωιο-φαρυγγοπλαστική) και αποσκοπεί στην διεύρυνση του αεραγωγού.
Η συντηρητική θεραπεία συνίσταται στη χορήγηση ειδικής μάσκας συνεχιζόμενης θετικής πίεσης αεραγωγού (C-PAP) που έχει στόχο να κρατάει ανοικτό τον αεραγωγό σε όλη τη διάρκεια του ύπνου. Αρκετοί ,όμως, ασθενείς δεν ανέχονται την εφαρμογή μιας τέτοιας συσκευής ,καθώς αναφέρουν ότι είναι ιδιαίτερα ενοχλητική η συνεχής ροή του αέρα ,σε βαθμό μάλιστα που προτιμούν να κοιμούνται χωρίς αυτή.
Τα τελευταία χρόνια βρίσκει ολοένα και αυξανόμενη εφαρμογή η χρήση των χειρουργικών υπερήχων στη θεραπεία του ροχαλητού και της άπνοιας. Πρόκειται για μια σύγχρονη συσκευή που αποτελείται από μια γεννήτρια που παράγει ταλαντώσεις υψηλής συχνότητας (44ΚHz/sec) που μεταφέρονται στο κοπτικό όργανο του υπερήχου, που διορθώνει το ανατομικό εμπόδιο (σταφυλή, καμάρες , αμυγδαλές κ.α) που προκαλεί τη στένωση του αεραγωγού.
Τα συγκριτικά πλεονεκτήματα των υπερήχων είναι τα ακόλουθα:
-είναι εντελώς αναίμακτοι καθώς καυτηριάζουν όλα τα μικρά αγγεία
-είναι σχεδόν ανώδυνοι για τον ασθενή αφού δε χρησιμοποιούν καθόλου νυστέρι και ράμματα
-δημιουργούν τέλεια αποστείρωση λόγω της ταλάντωσης σε τόσο υψηλές συχνότητες.
-μπορούν να εφαρμοσθούν ακόμα και χωρίς γενική αναισθησία
-μειώνουν κατά πολύ το χρόνο της επέμβασης (15 -20 λεπτά) και της ανάρρωσης.
-δεν προκαλούν καθόλου τη θερμική βλάβη άλλων μεθόδων (Ραδιοσυχνότητες, LASER) στους γειτονικούς ιστούς, καθώς δουλεύουν σε χαμηλή θερμοκρασία.
-κάνουν την επέμβαση πολύ πιο ήπια και μέσα σε λίγες ώρες ο ασθενής μπορεί να πάει σπίτι του.
-είναι εντελώς αναίμακτοι καθώς καυτηριάζουν όλα τα μικρά αγγεία
-είναι σχεδόν ανώδυνοι για τον ασθενή αφού δε χρησιμοποιούν καθόλου νυστέρι και ράμματα
-δημιουργούν τέλεια αποστείρωση λόγω της ταλάντωσης σε τόσο υψηλές συχνότητες.
-μπορούν να εφαρμοσθούν ακόμα και χωρίς γενική αναισθησία
-μειώνουν κατά πολύ το χρόνο της επέμβασης (15 -20 λεπτά) και της ανάρρωσης.
-δεν προκαλούν καθόλου τη θερμική βλάβη άλλων μεθόδων (Ραδιοσυχνότητες, LASER) στους γειτονικούς ιστούς, καθώς δουλεύουν σε χαμηλή θερμοκρασία.
-κάνουν την επέμβαση πολύ πιο ήπια και μέσα σε λίγες ώρες ο ασθενής μπορεί να πάει σπίτι του.
Δρ. Ηλίας Φωτόπουλος
Χειρουργός - ΩΡΛ
Διδάκτωρ Ιατρικής Σχολής Πανεπιστημίου Αθηνών
