Ιγμορίτιδα
Ιγμορίτιδα ονομάζεται η φλεγμονή ενός ή περισσότερων παραρρινίων κόλπων του προσώπου.
Τι είναι τα ιγμόρεια;
Τα ιγμόρεια είναι οστέινες αεροφόρες κοιλότητες που βρίσκονται εκατέρωθεν της ρινός. Εκτός από τα ιγμόρεια, υπάρχουν και άλλες παραρρίνιες κοιλότητες οι οποίες είναι: οι μετωπιαίοι κόλποι, οι σφηνοειδείς κόλποι και τα ηθμοειδή. Η χρησιμότητα αυτών των κόλπων είναι να θερμαίνουν τον εισπνεόμενο αέρα, να λειτουργούν σαν αντηχεία της φώνησης και να προστατεύουν τον εγκέφαλο, σε περίπτωση κάκωσης του προσωπικού κρανίου.
Ποια είναι τα αίτια της ιγμορίτιδας;
Η οξεία ιγμορίτιδα μπορεί να είναι το αποτέλεσμα: 1) ενός κοινού κρυολογήματος 2) φλεγμονών δοντιών της άνω γνάθου 3) επιπλεγμένων καταγμάτων του προσώπου 4)κατάδυσης σε μολυσμένα ύδατα ή κολύμβησης σε μολυσμένες πισίνες 5) κατάδυσης σε μεγάλο βάθος χωρίς απόφραξη της ρινός. Τα συχνότερα μικρόβια που ενοχοποιούνται για ιγμορίτιδα είναι ο πνευμονιόκοκκος, ο στρεπτόκοκκος, ο σταφυλόκοκκος, ο αιμόφιλος, η μοραξέλα και σπανιότερα αναερόβια βακτήρια, ενώ στα παιδιά ενοχοποιούνται διάφοροι ιοί.
Πως δημιουργείται η ιγμορίτιδα;-Ποιοι είναι οι συχνότεροι προδιαθεσικοί παράγοντες;
Τα ιγμόρεια επικοινωνούν με τη μύτη μέσω ενός πολύ μικρού στομίου. Οποιαδήποτε απόφραξη αυτού του στομίου (πχ από κρυολόγημα), μπορεί να οδηγήσει σε διαταραχή του αερισμού και της παροχέτευσης του ιγμορείου, με τελικό αποτέλεσμα την ανάπτυξη ιγμορίτιδας. Έτσι, ένα κοινό κρυολόγημα που διαρκεί τουλάχιστον μία εβδομάδα μπορεί να εξελιχθεί σε ιγμορίτιδα, η οποία συνοδεύεται συνήθως από συλλογή υγρού μέσα στην κοιλότητα του ιγμορείου. Στατιστικά 0,5%-2% των κρυολογημάτων εξελίσσονται σε ιγμορίτιδα. Άλλοι προδιαθεσικοί παράγοντες στην ανάπτυξη ιγμορίτιδας μπορούν να είναι η αλλεργική ρινίτιδα, η σκολίωση του ρινικού διαφράγματος, η διόγκωση της μέσης ρινικής κόγχης,οι πολύποδες ρινός, κατάγματα που επεκτείνονται στους κόλπους, ο παρατεταμένος ρινικός επιπωματισμός, η κατάδυση σε μολυσμένα νερά,το κάπνισμα(μέσω καταστροφής των κροσσών, που απομακρύνουν τις βλέννες), το σύνδρομο αγεννεσίας των κροσσών κ.α Οι συχνές υποτροπές παραρρινοκολπίτιδας ενδέχεται να αποτελούν την πρώτη κλινική εκδήλωση του AIDS.
Ποια είναι τα συμπτώματα της ιγμορίτιδας;
Τα συνηθέστερα συμπτώματα της ιγμορίτιδας μπορεί να είναι:
Πως γίνεται η διάγνωση;
Η διάγνωση γίνεται από το ιστορικό και την παρούσα κλινική εικόνα, την πρόσθια ρινοσκόπηση που γίνεται στο ΩΡΛ ιατρείο και την ακτινογραφία παραρρινίων που επιβεβαιώνει τη συλλογή υγρού ή την ύπαρξη θολερότητας ή παχυβλεννογονίτιδας (ακτινολογικός όρος) μέσα στο ιγμόρειο. Σε περιπτώσεις οξείας ιγμορίτιδας έχει ένδειξη το Υπερηχογράφημα ιγμορείου που καταδεικνύει τη συλλογή υγρού. Ειδικά σε γυναίκες εγκύους και σε παιδιά όπου είναι σκόπιμο να αποφεύγεται η έκθεση σε ακτινοβολία, το υπερηχογράφημα ιγμορείων που υπάρχει στο ΩΡΛ ιατρείο (βλέπε Εξοπλισμός & Τεχνολογία στο site) είναι ιδιαίτερα χρήσιμο. Βέβαια, σε περιπτώσεις χρόνιας ιγμορίτιδας και για την πληρέστερη διερεύνηση της παθολογίας (πολύποδες κλπ) όλων των παραρρινίων κόλπων συνιστάται η Αξονική Τομογραφία.
Ποια είναι η θεραπεία της ιγμορίτιδας και της παχυβλεννογονίτιδας;
Προκειμένου για παχυβλεννογονίτιδα (ακτινολογικός όρος), η κατάλληλη θεραπεία είναι συχνές ρινοπλύσεις με υπέρτονα διαλύματα στη μύτη. Όσον αφορά την οξεία ιγμορίτδα, η θεραπεία είναι καταρχάς συντηρητική-φαρμακευτική και περιλαμβάνει τη χορήγηση αντιβιοτικών βάσει αντιβιογράμματος από καλλιέργεια που έχει ληφθεί από το πάσχον ιγμόρειο κατόπιν παρακέντησης. Επειδή κάτι τέτοιο είναι πρακτικά δύσκολο, χορηγούνται αντιβιοτικά που έχουν μεγάλο αντιμικροβιακό φάσμα (και για αναερόβια βακτήρια). Τέτοια είναι η κλινδαμυκίνη (Dalacin), η αμοξυκιλίνη-κλαβουλανικό (Augmentin),οι κεφαλοσπορίνες (π.χ. Procef), οι νεότερες κινολόνες λεβοφλοξασίνη (Tavanic) και μοξιφλοξασίνη (Avelox) κ.α Εκτός από την αντιβίωση, ιδιαίτερη αξία έχει η αποσυμφόρηση της ρινός και κατά προέκταση και του στομίου του ιγμορείου, ώστε να μπορεί να γίνεται απρόσκοπτα η παροχέτευση των εκκρίσεων. Γι' αυτό το λόγο, χορηγούνται ρινικά εκνεφώματα (spray), συνήθως κορτιζονούχα, που έχουν αποιδηματική δράση στο ρινικό βλεννογόνο. Η συνολική διάρκεια της θεραπείας πρέπει να κρατάει τουλάχιστον 10-12 ημέρες. Στις περιπτώσεις χρόνιας ή ανθεκτικής ιγμορίτιδας έχει θέση η χειρουργική ανάτρηση και ο καθαρισμός του ιγμορείου, ενώ τα τελευταία χρόνια έχει καθιερωθεί η Λειτουργική Ενδοσκοπική Χειρουργική των Ιγμορείων(F.E.S.S), η οποία εξασφαλίζει τη διεύρυνση του φυσιολογικού στομίου του ιγμορείου και την αποκατάσταση του φυσιολογικού αερισμού και της παροχέτευσής του.
Τι είναι τα ιγμόρεια;
Τα ιγμόρεια είναι οστέινες αεροφόρες κοιλότητες που βρίσκονται εκατέρωθεν της ρινός. Εκτός από τα ιγμόρεια, υπάρχουν και άλλες παραρρίνιες κοιλότητες οι οποίες είναι: οι μετωπιαίοι κόλποι, οι σφηνοειδείς κόλποι και τα ηθμοειδή. Η χρησιμότητα αυτών των κόλπων είναι να θερμαίνουν τον εισπνεόμενο αέρα, να λειτουργούν σαν αντηχεία της φώνησης και να προστατεύουν τον εγκέφαλο, σε περίπτωση κάκωσης του προσωπικού κρανίου.
Ποια είναι τα αίτια της ιγμορίτιδας;
Η οξεία ιγμορίτιδα μπορεί να είναι το αποτέλεσμα: 1) ενός κοινού κρυολογήματος 2) φλεγμονών δοντιών της άνω γνάθου 3) επιπλεγμένων καταγμάτων του προσώπου 4)κατάδυσης σε μολυσμένα ύδατα ή κολύμβησης σε μολυσμένες πισίνες 5) κατάδυσης σε μεγάλο βάθος χωρίς απόφραξη της ρινός. Τα συχνότερα μικρόβια που ενοχοποιούνται για ιγμορίτιδα είναι ο πνευμονιόκοκκος, ο στρεπτόκοκκος, ο σταφυλόκοκκος, ο αιμόφιλος, η μοραξέλα και σπανιότερα αναερόβια βακτήρια, ενώ στα παιδιά ενοχοποιούνται διάφοροι ιοί.
Πως δημιουργείται η ιγμορίτιδα;-Ποιοι είναι οι συχνότεροι προδιαθεσικοί παράγοντες;
Τα ιγμόρεια επικοινωνούν με τη μύτη μέσω ενός πολύ μικρού στομίου. Οποιαδήποτε απόφραξη αυτού του στομίου (πχ από κρυολόγημα), μπορεί να οδηγήσει σε διαταραχή του αερισμού και της παροχέτευσης του ιγμορείου, με τελικό αποτέλεσμα την ανάπτυξη ιγμορίτιδας. Έτσι, ένα κοινό κρυολόγημα που διαρκεί τουλάχιστον μία εβδομάδα μπορεί να εξελιχθεί σε ιγμορίτιδα, η οποία συνοδεύεται συνήθως από συλλογή υγρού μέσα στην κοιλότητα του ιγμορείου. Στατιστικά 0,5%-2% των κρυολογημάτων εξελίσσονται σε ιγμορίτιδα. Άλλοι προδιαθεσικοί παράγοντες στην ανάπτυξη ιγμορίτιδας μπορούν να είναι η αλλεργική ρινίτιδα, η σκολίωση του ρινικού διαφράγματος, η διόγκωση της μέσης ρινικής κόγχης,οι πολύποδες ρινός, κατάγματα που επεκτείνονται στους κόλπους, ο παρατεταμένος ρινικός επιπωματισμός, η κατάδυση σε μολυσμένα νερά,το κάπνισμα(μέσω καταστροφής των κροσσών, που απομακρύνουν τις βλέννες), το σύνδρομο αγεννεσίας των κροσσών κ.α Οι συχνές υποτροπές παραρρινοκολπίτιδας ενδέχεται να αποτελούν την πρώτη κλινική εκδήλωση του AIDS.
Ποια είναι τα συμπτώματα της ιγμορίτιδας;
Τα συνηθέστερα συμπτώματα της ιγμορίτιδας μπορεί να είναι:
- κεφαλαλγία,
- αίσθημα τάσης προσώπου,
- ρινική συμφόρηση,
- πυώδης ρινόρροια,
- βήχας,
- κακοδιαθεσία,
- δεκατική πυρετική κίνηση,
- οδονταλγία,
- οπισθορινικές εκκρίσεις,
- καταβολή
- κακοσμία στόματος κ.α
Πως γίνεται η διάγνωση;
Η διάγνωση γίνεται από το ιστορικό και την παρούσα κλινική εικόνα, την πρόσθια ρινοσκόπηση που γίνεται στο ΩΡΛ ιατρείο και την ακτινογραφία παραρρινίων που επιβεβαιώνει τη συλλογή υγρού ή την ύπαρξη θολερότητας ή παχυβλεννογονίτιδας (ακτινολογικός όρος) μέσα στο ιγμόρειο. Σε περιπτώσεις οξείας ιγμορίτιδας έχει ένδειξη το Υπερηχογράφημα ιγμορείου που καταδεικνύει τη συλλογή υγρού. Ειδικά σε γυναίκες εγκύους και σε παιδιά όπου είναι σκόπιμο να αποφεύγεται η έκθεση σε ακτινοβολία, το υπερηχογράφημα ιγμορείων που υπάρχει στο ΩΡΛ ιατρείο (βλέπε Εξοπλισμός & Τεχνολογία στο site) είναι ιδιαίτερα χρήσιμο. Βέβαια, σε περιπτώσεις χρόνιας ιγμορίτιδας και για την πληρέστερη διερεύνηση της παθολογίας (πολύποδες κλπ) όλων των παραρρινίων κόλπων συνιστάται η Αξονική Τομογραφία.
Ποια είναι η θεραπεία της ιγμορίτιδας και της παχυβλεννογονίτιδας;
Προκειμένου για παχυβλεννογονίτιδα (ακτινολογικός όρος), η κατάλληλη θεραπεία είναι συχνές ρινοπλύσεις με υπέρτονα διαλύματα στη μύτη. Όσον αφορά την οξεία ιγμορίτδα, η θεραπεία είναι καταρχάς συντηρητική-φαρμακευτική και περιλαμβάνει τη χορήγηση αντιβιοτικών βάσει αντιβιογράμματος από καλλιέργεια που έχει ληφθεί από το πάσχον ιγμόρειο κατόπιν παρακέντησης. Επειδή κάτι τέτοιο είναι πρακτικά δύσκολο, χορηγούνται αντιβιοτικά που έχουν μεγάλο αντιμικροβιακό φάσμα (και για αναερόβια βακτήρια). Τέτοια είναι η κλινδαμυκίνη (Dalacin), η αμοξυκιλίνη-κλαβουλανικό (Augmentin),οι κεφαλοσπορίνες (π.χ. Procef), οι νεότερες κινολόνες λεβοφλοξασίνη (Tavanic) και μοξιφλοξασίνη (Avelox) κ.α Εκτός από την αντιβίωση, ιδιαίτερη αξία έχει η αποσυμφόρηση της ρινός και κατά προέκταση και του στομίου του ιγμορείου, ώστε να μπορεί να γίνεται απρόσκοπτα η παροχέτευση των εκκρίσεων. Γι' αυτό το λόγο, χορηγούνται ρινικά εκνεφώματα (spray), συνήθως κορτιζονούχα, που έχουν αποιδηματική δράση στο ρινικό βλεννογόνο. Η συνολική διάρκεια της θεραπείας πρέπει να κρατάει τουλάχιστον 10-12 ημέρες. Στις περιπτώσεις χρόνιας ή ανθεκτικής ιγμορίτιδας έχει θέση η χειρουργική ανάτρηση και ο καθαρισμός του ιγμορείου, ενώ τα τελευταία χρόνια έχει καθιερωθεί η Λειτουργική Ενδοσκοπική Χειρουργική των Ιγμορείων(F.E.S.S), η οποία εξασφαλίζει τη διεύρυνση του φυσιολογικού στομίου του ιγμορείου και την αποκατάσταση του φυσιολογικού αερισμού και της παροχέτευσής του.