Τι είναι υπνική άπνοια;
Οποιαδήποτε διακοπή της αναπνοής στη διάρκεια του ύπνου που διαρκεί πάνω από 10 δευτερόλεπτα θεωρείται παθολογική υπνική άπνοια. Όταν έχουμε πάνω από 10  επεισόδια άπνοιας σε μία ώρα ύπνου , τότε μιλάμε για Σύνδρομο Υπνικής άπνοιας. Σύμφωνα με στατιστικές, 2 έως 4% του πληθυσμού υποφέρει από υπνική άπνοια.
  Υπάρχουν 3 είδη άπνοιας:
1.Η κεντρική: οφείλεται σε βλάβη του Κεντρικού Νευρικού Συστήματος
2.Η αποφρακτική (O.S.A): οφείλεται σε απόφραξη της ανώτερης αναπνευστικής οδού
3.Η μικτή: συνδυάζει την κεντρική και την αποφρακτική άπνοια

Μηχανισμός: Το σύνδρομο αποφρακτικής υπνικής άπνοιας (Obstructive Sleep Apnea) οφείλεται στην απόφραξη του ανώτερου αεραγωγού εξαιτίας της σύμπτωσης των τοιχωμάτων της μαλθακής υπερώας και του φάρυγγα κατά τη διάρκεια του ύπνου. Φυσιολογικά ο αεραγωγός διατηρείται ανοικτός χάρη στην επενέργεια του μυικού τόνου των μυών της σταφυλής και του φάρυγγα, κατά τη διάρκεια όμως του ύπνου ο μυικός τόνος χαλαρώνει, με συνέπεια τη σύμπτωση των τοιχωμάτων και την απόφραξη του αεραγωγού σε ασθενείς με υπάρχον ανατομικό πρόβλημα. Συνοδεύεται σχεδόν πάντα από έντονο ροχαλητό.

Mηχανισμός Υπνικής Άπνοιας-πηγή WebMD:

   
Τα συμπτώματα του συνδρόμου αποφρακτικής υπνικής άπνοιας περιλαμβάνουν, εκτός από το ροχαλητό,  τις συχνές αφυπνίσεις με αίσθημα ασφυξίας, τη νυκτερινή εφίδρωση, την πρωινή κόπωση και υπνηλία, ευερεθιστότητα, κακοδιαθεσία , διαταραχές συγκέντρωσης και προσοχής, πτώση της αποδοτικότητας στην εργασία ή στο σχολείο, γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση , νυκτερινή ενούρηση, μείωση της σεξουαλικής διάθεσης, ελάττωση των επιπέδων οξυγόνου του αίματος, καθώς και σοβαρές καρδιαγγειακές επιπλοκές όπως υπέρταση αρρυθμίες ,ακόμα και αιφνίδιος θάνατος. Γενικά, λόγω των πολύ σοβαρων διαταραχών του ύπνου, υπάρχει ασυνήθιστη υπνηλία στη διάρκεια της ημέρας, που επιτείνεται μετά από το μεσημεριανό φαγητό. Ακόμα, μπορεί ο ασθενής να βλέπει μία ταινία και να τον παίρνει ο ύπνος στη διάρκεια. Το πιο επικίνδυνο, βέβαια, είναι να εμφανιστεί υπνηλία κατά τη διάρκεια της οδήγησης, πράγμα που είναι αρκετά συχνό στους πάσχοντες από το σύνδρομο υπνικής άπνοιας και αποτελεί αιτία πρόκλησης θανατηφόρων τροχαίων ατυχημάτων.

Ποιά τα αίτια της αποφρακτικής άπνοιας;
     Τα συνηθέστερα ανατομικά εμπόδια που είναι υπεύθυνα για τη στένωση του αεραγωγού προδιαθέτοντας στην εμφάνιση του ροχαλητού και της άπνοιας είναι η σκολίωση του ρινικού διαφράγματος , η υπερτροφία των κάτω ρινικών κογχών, οι υπερτροφικές αδενοειδείς εκβλαστήσεις (κρεατάκια), οι υπερμεγέθεις αμυγδαλές και κυρίως  η υπερτροφική σταφυλή και οι στενές καμάρες της υπερώας. Ακόμα, μπορεί να υπάρχει μικρή κάτω γνάθος ή εισολκή κάτω γνάθου (κλιση προς τα μέσα) με οπισθογναθισμό.

Ποιοι είναι οι σημαντικότεροι προδιαθεσικοί παράγοντες για αποφρακτική υπνική άπνοια;
Σημαντικοί προδιαθεσικοί παράγοντες είναι η παχυσαρκία, ο κοντός και παχύς λαιμός,η εισολκή της κάτω γνάθου και η μικρογναθία ή οπισθογναθισμός, το κάπνισμα, η κατανάλωση αλκοόλ πριν τον ύπνο, τα βαρειά γεύματα λίγη ώρα πριν την κατάκλιση, η ύπτια θέση του σώματος στη διάρκεια του ύπνου και η κατανάλωση ηρεμιστικών, αντικαταθλιπτικών ή υπνωτικών ουσιών κ.α

Πως διαγιγνώσκεται η υπνική άπνοια;
 Αφού έχει προηγηθεί μια προσεκτική λήψη του ιστορικού του πάσχοντος από ροχαλητό ή άπνοιες, που περιλαμβάνει πληροφορίες για τις συνήθειες ,την πιθανή αγωγή , τη στάση του ύπνου , τον τρόπο ζωής του κλπ στη συνέχεια, διεξάγεται η εξέταση με υψηλής ευκρίνειας βιντεο-κάμερα  για το ανατομικό πρόβλημα (σταφυλή ,καμάρες, αμυγδαλές , διάφραγμα, κόγχες, κρεατάκια) που είναι υπεύθυνο για το ροχαλητό ή και την άπνοια. Η τελευταίας τεχνολογίας εύκαμπτη βιντεο-κάμερα Olympous χάρη στη πολύ μικρή διάμετρο (μόλις 3,2 χιλιοστά) εξασφαλιζει την εύκολη ,ανώδυνη και ταχύτατη διάβαση ολόκληρου του  ανώτερου αεραγωγού από την είσοδο της μύτης μέχρι και τη γλωττίδα του λάρυγγα και την είσοδο της τραχείας χωρίς να χάνεται η συνέχεια των ανατομικών στοιχείων , αφού γίνεται σε μία και ενιαία διάβαση. Επίσης, χάρη στο ειδικό υδρόφιλο περίβλημα και τη μαλακή της σύσταση , η βιντεοκάμερα γλυστράει πιο εύκολα κατά τη δίοδό της από τα μαλακά μόρια του αεραγωγού, κάνοντας έτσι την εξέταση εντελώς ανώδυνη. Η εξέταση απαιτεί μόνο μια πολύ ήπια τοπική αναισθησία  στη μύτη με τολύπιο βάμβακος εμποτισμένο με ξυλοκαίνη. Ανάλογα με τα ευρήματα της εξέτασης ο γιατρός ενημερώνει τον εξεταζόμενο για τη δυνατότητα θεραπείας των ανατομικών αιτίων του ραχαλητού ή της άπνοιας με τις πιο σύγχρονες  χειρουργικές  μεθόδους. Η εξέταση με εύκαμπτο ενδοσκόπιο μορεί να συνδυαστεί με τη δοκιμασία μέγιστης εισπνευστικής προσπάθειας (Muller) σε καθιστή ή ύπτια θέση που δίνει περισσότερες πληροφορίες για τα επίπεδα απόφραξης του ανώτερου αεραγωγού, καθώς ιδιαίτερα σε σοβαρά αποφρακτικά απνοϊκά σύνδρομα υπάρχουν παραπάνω από 1 επίπεδα απόφραξης.
Iδιαίτερη αξία έχει η ενδοσκόπηση ύπνου για την αναγνώρηση των συγκεκριμένων ανατομικών εμποδίων που προκαλούν άπνοια και απόφραξη σε διάφορα επίπεδα του αεραγωγού. Η εξέταση γίνεται με συνθήκες φαρμακευτικκής ύπνωσης, προκαλώντας ¨προσομοίωση ύπνου¨ γεγονός που μας δείχνει με τη μεγαλύτερη δυνατή αξιοπιστία από ποιο σημείο προέρχεται το μπλοκάρισμα στον αερισμό του ανώτερου αερωγωγού. Η εξέταση γίνεται σε ειδικό κέντρο πα΄ντα υπό την επίβλεψη εξειδικευμένου Αναισθησιολόγου και είναι γρήγορη και απόλυτα ασφαλής, δίναντας πολύ αξιοπιστα συμπεράσματα για τα αίτια της αποφρακτικής άπνοιας.


  Σε περίπτωση που υπάρχει υποψία παρουσίας επεισοδίων υπνικής άπνοιας, τότε μπορεί άμεσα να προμηθευτεί ο ασθενής τη συσκευή Snore-Check, ώστε να υποβληθεί το ίδιο κιόλας βράδυ σε ηχόγραμμα -μελέτη ψηφιακής καταγραφής ύπνου. Τα αποτελέσματα αναλύονται από το Ιατρικό Κέντρο Μελέτης Ύπνου-Πρωτοβάθμια Περίθαλψη και κοινοποιούνται στον εξεταζόμενο την επόμενη κιόλας ημέρα. Το ηχόγραμμα Snore-Check χρησιμεύει για screening test, προκειμένου να επιβεβαιωθεί η αναγκαιότητα διεξαγωγής πλήρους Πολυσωματογραφικής  Μελέτης Ύπνου σε περιπτώσεις που υπάρχει η υπόνοια σοβαρού συνδρόμου απνοιών. Όταν υπάρχει απόφραξη στο επίπεδο της επιγλωττίδας (ευκίνητη επιγλωττίδα) ή στο επίπεδο του λάρυγγα (μη εμφανής κατά την εγρήγορση λαρυγγομαλακία) και σε περιπτώσεις αποτυχίας των συνήθων θεραπευτικών πρακτικών, τότε έχει ένδειξη η Ενδοσκόπηση ύπνου-drug induced sleep endoscopy (DISE) . H εξέταση πρέπει να εκτελεστεί σε ειδικό κέντρο με υποβοηθούμενη αναισθησία και είναι χρήσιμη για την αναγνώριση των επιπέδων απόφραξης χαμηλότερα από το επίπεδο του υποφάρυγγα και ειδικά στο λάρυγγα και στην επιγλωττίδα